Нохчийн маттахь мухалдешнийн дукхаллин кеп цхьацца долу дешнашкахь а бен ца хуьлу. Дукхаллин кеп тӏехьара доца "а" дӏа а долий, тӏехьа "-ий" тӏекхетарца кхоллало. Йуха кхин а бухара мукъа йиш "а, и, у, ..." хийцадала а тарло, массо а дешан ишта хийцадалар дагахь ӏамо деза. Хӏара дешнаш хьайна дагахь ӏамаде:
| цхьаъ | IPA | дукха | IPA |
|---|---|---|---|
гома |
[goːm] |
гомий |
[goːmiː] |
горга |
[gu̯ɐrg] |
горгий |
[gu̯ɐrgiː] |
готта |
[gotː] |
гаттий |
[gətːiː] |
доккха |
[doqː] |
даккхий |
[dəqːiː] |
доца |
[doːt͡s] |
доций |
[doːt͡siː] |
дуткъа |
[dut'ˠ] |
дуткъий |
[dut'ˠiː] |
жима |
[ʒim] |
кегий |
[kegiː] |
онда |
[ond] |
андий |
[əndiː] |
стомма |
[stomː] |
стаммий |
[stəmːiː] |