Цӏердош
Дагарден «й», «ий»
I.
Чеккхенгахь мукъаза йиш (б, г, гӏ, д, ж, ...) делахь, и шалха а доккхуш, тӏехьа «ий» тӏетоха: хан, стаг, бун, бух, наб, гӏан.
| дагардар |
|---|
ханний, стаггий, ... |
бунний, буххий, ... |
наббий, гӏанний, ... |
II.
Чеккхенгахь деха «а», «и», доца йа деха «у» делахь, тӏехьа «й» тӏетоха. Деха «а» ах деха деша [ʌ], деха «у» доца деша, чеккхенгахь дерг «й» делахь, тӏе кхин а тидам бохуьйтуш деша.
| дагардар |
|---|
аьрзуй, бумбарий, ... |
аьттуй, аьрруй, ... |
нохчий, гӏалгӏай, ... |
ламий, галий, ... |
III.
Чеккхенгахь дешарехь охьадужу, доца «а» делахь, и дӏа а даккхий, тӏехьа «ий» тӏетоха: ага, маьнга, баба, дада.
| дагардар |
|---|
агий, маьнгий, ... |
бабий, дадий, ... |
IV.
Чеккхенгахь «ъ» делахь, тӏехьа «ий» тӏетоха.
| дагардар |
|---|
кхаъий, хӏоъий, ... |