цӏердош - чеккхенгахь мукъаза эшар долу дешнаш легор
Марша вогӏийла, хьаша, чувала

Цӏердош - чеккхенгахь мукъаза эшар долу дешнаш легор

Арахецна де 30.03.2025

Асланбек Йесера

Чеккхенгахь мукъаза эшар долу дешнашний, дожаран чеккхенний йукъа "а" дилла.

Дуккха а дешнаш ду чеккхенгахь мукъаза эшар (б, г, гӏ, д, ж, ...) долуш.

I. Ишта дашний, дожаран чаккхенний йукъа доца "а" дилла.

II. Дийриггий, меттигниггий дожаршкахь йеккъа "-о", "-е" тӏетоха.

Тӏеалар: Тидаме лаца бухара мукъаза эшар "о" хийца а делла "оь"-не дирзина хилар: стом > стоьман. Массо а дешан ишта хийцадалар дагахь ӏамо деза.

дожар дош

цӏерниг

стом

доланиг

стоьман

лург

стоьмана

дийриг

стоьмо

коьчалниг

стоьмаца

хотталург

стоьмах

меттигниг

стоьме

дустург

стоьмал

III. Чеккхенгахь "-л" йа "-р" делахь, цу шин хьалха долу мукъа эшар (а, и, о, ...) доца а делахь, дешан шиъ йа сов дешдакъа а делахь, йуккъе "а" ца дуьллуш хотталург дожарехь деккъа "-х" тӏетоха.

тӏеалар: "-л"-ний, "-р"-ний хьалахара мукъа йиш деха делахь, йуккъе "а" дилла деза.

дожар дош

цӏерниг

алар

доланиг

аларан

лург

аларна

дийриг

аларо

коьчалниг

аларца

хотталург

аларх

меттигниг

аларе

дустург

аларал

дожар дош

цӏерниг

божал

доланиг

божалан

лург

божална

дийриг

божало

коьчалниг

божалца

хотталург

божалх

меттигниг

божале

дустург

божалал

IV. Чеккхенгахь мукъаза эшар (б, г, гӏ, д, ж, ...) делахь, цун хьалха долу мукъа эшар (а, и, о, ...) доца а делахь, дешан шиъ йа сов дешдакъа а делахь, йуккъе "а" ца дуьллуш, лурггий, коьчалниггий дожаршкахь деккъа "-на", "-ца" тӏетоха.

тӏеалар: Чеккхенгара мукъаза эшарна хьалахара мукъа йиш деха делахь, йуккъе "а" дилла деза.

дожар дош

цӏерниг

ларам

доланиг

лараман

лург

ларамна

дийриг

ларамо

коьчалниг

ларамца

хотталург

ларамах

меттигниг

лараме

дустург

ларамал

IV. Чеккхенгахь "-н" делахь, йуккъе "а" ца дуьллуш, лург дожарехь деккъа "-на" тӏетоха.

тӏеалар: тидаме лаца бухара мукъа эшар хийцадала а тарлуш хилар: бун > буьнна.

дожар дош

цӏерниг

гӏан

доланиг

гӏенан

лург

гӏанна

дийриг

гӏено

коьчалниг

гӏенаца

хотталург

гӏенах

меттигниг

гӏене

дустург

гӏенал

V. Чеккхенгахь ши мукъаза эшар "-рг, -лг" делахь, лурггий, коьчалниггий дожаршкахь "-ана", "-аца" тӏетоха, йуккъе "а" дуьллуш.

цӏерниг

бӏаьрг

доланиг

бӏаьрган

лург

бӏаьргана

дийриг

бӏаьрго

коьчалниг

бӏаьргаца

хотталург

бӏаьргах

меттигниг

бӏаьрге

дустург

бӏаьргал

Title

My message to you!