Кху балхана луушдерг и нохчийн мотт кхиабар а, цунах лаьцна хаарш гулдар ду. Кхузахь хьуна карор йу цӏенна нохчийн дошам. Цкъа хьалха ас и доллу дешнашца йузур йолуш йу, цул тӏаьхьа шорйийр йолуш йу. Нохчийн лексика шорйан лаам хьалхара меттехь лаьтташ бу сан. Хӏара болх кхидӏа хьуш нохчийн мотт ӏамийна нах кху балхана йукъ бало сатуьйсу. Цхьаьна болх а беш вайн мотт шорбан а, баржо а. Шиъ генератор йазош ву со нохчийн мотт толлуш йуха дешнаш кхуллуш.

Грамматиках лаьцна хаарш карор ду хьун кху агӏонехь. Йоллу грамматика кху чохь схьагулйан лаам бу. Хӏора дешдекъан шен агӏо хир йолуш йу ша мел долу хаарш цунах лаьцна вовшахтоьхна. Кхин болу лехамаш дӏолоцу кхузахь шен меттиг. Сайн ма-хуьллу лехамбеш вайн нехан хаарш толлуш, царах лаьцна дуьйцуш лакхара меттиг хир йу. Кхин а нохчийн маттах йуха кхидолу хаарех лаьцна шира жайнаш вайн матте а дохуш кху чохь хир долуш ду. Шорта шира жайнаш кардо интернетехь нохчашха лаьцна. Уьш леха а лоьхуш, гул а деш вайн гулдийр ду.

Вайн меттан нийсайаздар бакъонаш гула а йина чукхуьссур йу. Хӏора бакъонан шен агӏо хир йу. Шорта дустарш далош дӏахӏиттор йолуш йу. Тӏаьххьара дакъа нийсадешар ду. Кхузахь суна хууш жайнаш дац. Айсса и бакъонаш гучу а йохуш агӏонаш йазор йолуш йу ас. Хӏара дакъа чӏогӏа оьшуш ду аьлла хета суна, хӏунда аьлча дукха нахана нохчийн маттахь нийса йеша а ца хаа йа йаздан а ца хаьа.