Хандош

Ханцӏе I

Хандешан ардам бар. Тӏехьа дешчеккхе «р» тӏетохарца кхоллало хӏара цӏердешнаш. Дукхаллин дагар «арш» тӏе а кхеташ кхоллало.

• деша + р = дешар, дешарш
• кхета + р = кхетар, кхетарш

Ала дашна:

алар, агар, ачар, ахьар, ардар, ахар, асар, атар, бахар, дагар, дешар, ларар, эцар, дашар, хьажар, лахар и. дӏ. кх.

Ханцӏе II

Хандешан ардам. Тӏехьа дешчеккхе «м» тӏетохарца кхоллало хӏара цӏердешнаш. Хьалха гайтам болуш дош делахь, «д» дӏа а доккхий, цуьнан метта «б» дуьллу. Дукхаллин дагар «маш» тӏе а кхеташ кхоллало.

• деша + м = бешам, бешамаш
• кхета + м = кхетам, кхетамаш

Ала дашна:

алам, бахам, бустам, биллам, кхачам, лазам, хадам, хьежам, ларам, хастам, сардам, харжам, сацам и. дӏ. кх.

Ханцӏе III

Хандешан ардам хуьлу меттиг. Карар хенан тӏехьара мукъа йиш дӏа а доккхий, тӏехьа «е» тӏе а тухуш кхоллало хӏара цӏердешнаш. Дукхаллин дагар «енаш» тӏе а кхеташ кхоллало.

• доьшу + е = доьше, доьшенаш
• кхета + е = кхете, кхетенаш

Ала дашна:

боле, буссе, луьйче, вуьже, бузе, доьше, оьце, оле, тоьге и. дӏ. кх.

Ханцӏе IV

Хандешан ардам беш верг. Карара хенан тӏехьара мукъа йиш дӏа а доккхий, тӏехьа «а» тӏе а тухуш кхоллало хӏара цӏердешнаш. Дукхаллин дагар «арш» йа «аш» тӏе а кхеташ кхоллало.

• доьшу + а = доьша, доьшарш
• кхета + а = кхета, кхетарш

Ала дашна:

доьхка, кхоза, доьла, къуьда и. дӏ. кх.

Ханцӏе V

Хандешан ардам беш лело хӏума. Хандашна тӏехьа «рг» тӏе а тухуш кхоллало хӏара цӏердешнаш. Дукхаллин дагар «ргаш» тӏе а кхеташ кхоллало.

• деша + рг = дешарг, дешаргаш
• кхета + рг = кхетарг, кхетаргаш

Ала дашна:

тударг, ахкарг и. дӏ. кх.

Ханцӏе VI

Хандешан ардам шена тӏехь хилла стаг йа хӏума. Карара йахана хенаца кхоллало. Дукхаллин дагар тӏехьа «аш» тӏекхетарца кхоллало.

• йаӏа > йаьӏна, йаьӏнаш

Ала дашна:

ткъайоьссина, йаьӏна и. д. кх.

Ханцӏе VII

Хандешан ардам бен меттиг, хан йа аьтто. Карара хенан тӏехьара мукъа йиш дӏа а доккхий, тӏехьа «ийла» тӏе а тухуш кхоллало хӏара цӏердешнаш. Дукхаллин дагар «ийлаш» тӏе а кхеташ кхоллало.

• доьшу + ийла = доьшийла, доьшийлаш
• кхета + ийла = кхетийла, кхетийлаш

Ала дашна:

социйла, олийла, ӏойла, дойла и. дӏ. кх.

Ханцӏе VIII

Хандешан ардам хуьлу меттиг йа хан. Карара ханна тӏехьа «на» тӏе а тухуш кхоллало хӏара цӏердешнаш. Дукхаллин дагар «наш» тӏе а кхеташ кхоллало.

• доьшу + на = доьшуна доьшунаш
• кхета + на = кхетана, кхетанаш

Ала дашна:

йочуна, кхоьлуна, йоькхуна, йоьхуна и. дӏ. кх.

Ханцӏе IX

Хандешан ардам хилла меттиг йа хӏума. Тӏехьа дешчеккхе «ум» тӏетохарца кхоллало хӏара цӏердешнаш. Хьалха гайтам болуш дош делахь, «д» дӏа а доккхий, цуьнан метта «б» дуьллу. Йуха «у»-но бухара мукъа йиш балде а дерзадой, ша «а»-не доьрзу. Дукхаллин дагар «умаш» тӏе а кхеташ кхоллало.

• деша + ум = боьшам, боьшамаш
• кхета + ум = кхоьтам, кхоьтамаш
• дийца + ум = буьйцам, буьйцамаш
• доха + ум = бохам, бохамаш
• туса + ум = тусам, тусамаш
• дуза + ум = бузам, бузамаш
• дижа + ум = буьжам, буьжамаш
• лаза + ум = лозам, лозамаш
• лаца + ум = лоцам, лоцамаш

Ала дашна:

токхам, къоьгам и. дӏ. кх.

Ханцӏе X

Хандешан ардам хуьлу меттиг. Карара ханна тӏехьа «шо» тӏе а тухуш кхоллало хӏара цӏердешнаш. Дукхаллин дагар «шонаш» тӏе а кхеташ кхоллало.

• доьшу + шо = доьшушо, доьшушонаш
• кхета + шо = кхеташо, кхеташонаш

Ала дашна:

кхеташо и. дӏ. кх.

Ханцӏе XI

Хандешан ардам беш верг. Тӏехьа «рхо» тӏе а тухуш кхоллало хӏара цӏердешнаш. Дукхаллин дагар «рхой» тӏе а кхеташ кхоллало.

• деша + рхо = дешархо, дешархой
• кхета + рхо = кхетархо, кхетархой

Ала дашна:

эцархо, хахкархо, ловзархо, латархо и. дӏ. кх.

Ханцӏе XII

Хандешан ардам беш верг. Тӏехьа «рло» тӏе а тухуш кхоллало хӏара цӏердешнаш. Дукхаллин дагар «рлой» тӏе а кхеташ кхоллало.

• деша + рло = дешарло, дешарлой
• кхета + рло = кхетарло, кхетарлой

Ала дашна:

эцарло, хахкарло, ловзарло, латарло и. дӏ. кх.

Ханцӏе XIII

Хандешан ардам. Тӏехьа дешчеккхе «ралла» тӏетохарца кхоллало хӏара цӏердешнаш. Дукхаллин дагар «раллаш» тӏе а кхеташ кхоллало.

• деша + ралла = дешаралла, дешараллаш
• кхета + ралла = кхетаралла, кхетараллаш

Ала дашна:

кхолларалла и. дӏ. кх.