мохк | стаг | нах | лелар | русойн |
---|---|---|---|---|
Арктика |
арктикихо |
арктикихой |
арктикалла |
Арктика |
Латта |
лаьттхо |
лаьттхой |
латталла |
землянин |
мохк | стаг | нах | лелар | русойн |
---|---|---|---|---|
Акеана |
акеанихо |
акеанихой |
акеаналла |
Океания |
Австрале |
австрало |
австралой |
австралалла |
Австралия |
мохк | стаг | нах | лелар | русойн |
---|---|---|---|---|
Америка |
америкихо |
америкихой |
америкалла |
Америка |
Аьррен Америка |
~ америкихо |
~ америкихой |
~ америкалла |
Северная Америка |
мохк | стаг | нах | лелар | русойн |
---|---|---|---|---|
Америка |
америкихо |
америкихой |
америкалла |
Америка |
Аьттен Америка |
~ америкихо |
~ америкихой |
~ америкалла |
Южная Америка |
Цхьаьнатоьхна Америка |
~ америкихо |
~ америкихой |
~ америкалла |
Соединённые Штаты Америки |
мохк | стаг | нах | лелар | русойн |
---|---|---|---|---|
Аза |
азихо |
азихой |
азалла |
Азия |
Авгане |
авгано |
авганой |
авганалла |
Афганистан |
Афрайевраза |
афрайевразихо |
афрайевразихой |
афрайевразалла |
Афройевразия |
Бангладеше |
бангладешо |
бангладешой |
бангладешалла |
Бангладеш |
Бахьрайне |
бахьрайно |
бахьрайной |
бахьрайналла |
Бахрейн |
Бирме |
бирмо |
бирмой |
бирмалла |
Бирма |
Бутане |
бутано |
бутаной |
бутаналла |
Бутан |
Гӏаззе |
гӏаззо |
гӏаззой |
гӏаззалла |
Сектор Газа |
Израйле |
израйло |
израйлой |
израйлалла |
Израиль |
Инде |
индо |
индой |
индалла |
Индия |
Иране |
ирано |
ираной |
ираналла |
Иран |
Ираке |
ирако |
иракой |
иракалла |
Ирак |
Йевраза |
йевразихо |
йевразихой |
йевразалла |
Евразия |
Кипар-гӏайре |
кипар-гӏайренахо |
кипар-гӏайренахой |
кипар-гӏайреналла |
Кипр остров |
Китаге |
китаго |
китагой |
китагалла |
Китай |
Хӏонконге |
хӏонконго |
хӏонконгой |
хӏонконгалла |
Гонконг |
мохк | стаг | нах | лелар | русойн |
---|---|---|---|---|
Африка |
африкихо |
африкихой |
африкалла |
Африка |
Афрайевраза |
афрайевразихо |
афрайевразихой |
афрайевразалла |
Афройевразия |
мохк | стаг | нах | лелар | русойн |
---|---|---|---|---|
Антарктика |
антарктикихо |
антарктикихой |
антарктикалла |
Антарктика |
Бувет-гӏайре |
бувет-гӏайренахо |
бувет-гӏайренахой |
бувет-гӏайреналла |
Остров Буве |
мохк | стаг | нах | лелар | русойн |
---|---|---|---|---|
Австре |
австро |
австрой |
австралла |
Австрия |
Албане |
албано |
албаной |
албаналла |
Албания |
Англе |
англо |
англой |
англалла |
Англия |
Афрайевраза |
афрайевразихо |
афрайевразихой |
афрайевразалла |
Афроевразия |
Македоне |
македоно |
македоной |
македоналла |
Северная Македония |
Беларусе |
беларусо |
беларусой |
беларусалла |
Беларусия |
Белге |
белго |
белгой |
белгалла |
Белгия |
Босне |
босно |
босной |
босналла |
Босния и Герцеговина |
Балгаре |
балгаро |
балгарой |
балгаралла |
Болгария |
Британе |
британо |
британой |
британалла |
Великобритания |
Ватикане |
ватикано |
ватиканой |
ватиканалла |
Ватикан |
Венгре |
венгро |
венгрой |
венгралла |
Венгрия |
Галанде |
галандо |
галандой |
галандалла |
Голландия |
Германе |
германо |
германой |
германалла |
Германия |
Греке |
греко |
грекой |
грекалла |
Греция |
Дане |
дано |
даной |
даналла |
Дания |
Ирланде |
ирландо |
ирландой |
ирландалла |
Ирландия |
Исланде |
исландо |
исландой |
исландалла |
Исландия |
Итале |
итало |
италой |
италалла |
Италия |
Йевропа |
йевропихо |
йевропихой |
йевропалла |
Европа |
Йеврабарт |
- |
- |
- |
Еврасоюз |
Йевраза |
йевразихо |
йевразихой |
йевразалла |
Евразия |
Косаве |
косаво |
косавой |
косавалла |
Косово |
Латве |
латво |
латвой |
латвалла |
Латвия |
Лихтенштайне |
лихтенштайно |
лихтенштайной |
лихтенштайналла |
Лихтенштейн |
Малдаве |
малдаво |
малдавой |
малдавалла |
Молдавия |
Малте |
малто |
малтой |
малталла |
Мальта |
Мен-гӏайре |
мен-гӏайренахо |
мен-гӏайренахой |
мен-гӏайреналла |
Остров Мэн |
Манаке |
манако |
манакой |
манакалла |
Монако |
Нарвеге |
нарвего |
нарвегой |
нарвегалла |
Норвегия |
Партугале |
партугало |
партугалой |
партугалалла |
Португалия |
Полше |
полшо |
полшой |
полшалла |
Польша |
Румене |
румено |
руменой |
руменалла |
Румыния |
Русе |
русо |
русой |
русалла |
Россия |
Сербе |
сербо |
сербой |
сербалла |
Сербия |
Славаке |
славако |
славакой |
славакалла |
Словакия |
Славене |
славено |
славеной |
славеналла |
Словения |
Спане |
спано |
спаной |
спаналла |
Испания |
Украйне |
украйно |
украйной |
украйналла |
Украина |
Финланде |
финландо |
финландой |
финландалла |
Финляндия |
Франце |
францо |
францой |
францалла |
Франция |
Харвате |
харвато |
харватой |
харваталла |
Хорватия |
Чехе |
чехо |
чехой |
чехалла |
Чехия |
Швейцаре |
швейцаро |
швейцарой |
швейцаралла |
Швейцария |
Шведе |
шведо |
шведой |
шведалла |
Швеция |
Эстоне |
эстоно |
эстоной |
эстоналла |
Эстония |
Йукъайаьккхина дешчеккхе "-е"
Нохчийн маттахь стаг схьакъастош лелош йолу дешчаккхенаш хӏорш йу: -о [-uːə̯], -ло [-luːə̯], -хо [-xuːə̯]. Кхера кхолладалар ишта ду:
- бацо < бацав < баца ва (ву)
- белхало < белхалав < белхала ва (ву)
- дешархо < дешархав < дешарха ва (ву)
Ма-гарра меттиган цӏарний, йуккъедолург дожарний, тералеларг дожарний тӏехьа ва (ву) тӏекхетарца кхоллайелла и дешчеккхенаш.
Мехкийн, ташшийн, пхьенийн цӏераш бараме йалорхьама ас йукъайаьккхина дешчаккхе "-е". Тӏехьа йа (йу) тӏекхетарца кхоьллина йу иза лакхахь ва (ву) тӏекхетарца санна, хӏунда аьлча мехкийн, ташшийн, пхьенийн цӏераш стен йолу дела.
- швейцаре < швейцарай < швейцар йа (йу)
- австре < австрай < австр йа (йу)
- германе < германай < герман йа (йу)
дожар | стаг | нах | мохк | лелар |
---|---|---|---|---|
цӏерниг |
германо |
германой |
германе |
германалла |
доланиг |
германочун |
германойн |
германен |
германаллин |
лург |
германочунна |
германошна |
германена |
германаллина |
дийриг |
германочо |
германоша |
германено |
германалло |
коьчалниг |
германочуьнца |
германошца |
германеца |
германаллица |
хотталург |
германочух |
германойх |
германех |
германаллех |
меттигниг |
германочуьнга |
германошка |
германе, германега |
германалле |
дустург |
германочул |
германойл |
германел |
германаллел |
Тидаме лаца кхузахь "-ега" чаккхено луш болу кхетам: ардам цу меттигана тӏехьажийна хилар, а. д. Австрега дехарш дира германено.
Кху чаккхено "-е" луш болу кхетам: цу метте вахар, цу меттера вар, цу меттехь хилар и. дӏ. кх., а. д.:
- Австре вахара со
- Австрехь вехаш ву со
- Австрера веана со
- Австрехьа дӏадахара тхо
- Австрехьара баьхкира уьш
- Австрехьахула туьйхира цара
- Австрехула дахара тхо
- Австрец схьадаьккхира оха латта.
Кху кепара меттиган цӏарах "цигара стаг" кхетам болуш дош кхуллуш хенахь, тӏехьара "-е" охьа а дожадой "-о" дуьллу: австро, босно, дано, германо, греко, финландо, эстоно.
Кантинентийн чаккхенгара, цадоьшу "-а"
Кантиненташкахь тӏехьа дуьллуш, доца, цадоьшу "-а" ду. Цигара стаг схьакъастош "-а" дӏа а доккхий, тӏехьа "-ихо" тӏетуху.
дожар | стаг | нах | мохк | лелар |
---|---|---|---|---|
цӏерниг |
америкихо |
америкихой |
Америка |
америкалла |
доланиг |
америкихочун |
америкихойн |
Америкин |
америкаллин |
лург |
америкихочунна |
америкихошна |
Америкина |
америкаллина |
дийриг |
америкихочо |
америкихоша |
Америко |
америкалло |
коьчалниг |
америкихочуьнца |
америкихошца |
Америкица |
америкаллица |
хотталург |
америкихочух |
америкихойх |
Америкех |
америкаллех |
меттигниг |
америкихочуьнга |
америкихошка |
Америке |
америкалле |
дустург |
америкихочул |
америкихойл |
Америкел |
америкаллел |
Гӏайренийн чеккхенгара "-гӏайре"
Гӏайренийн цӏершкахь тӏехьа зил хьокхуш тӏетуху "-гӏайре".
дожар | стаг | нах | мохк | лелар |
---|---|---|---|---|
цӏерниг |
кипар-гӏайренахо |
кипар-гӏайренахой |
кипар-гӏайре |
кипар-гӏайралла |
доланиг |
кипар-гӏайренахочун |
кипар-гӏайренахойн |
кипар-гӏайренан |
кипар-гӏайраллин |
лург |
кипар-гӏайренахочунна |
кипар-гӏайренахошна |
кипар-гӏайренна |
кипар-гӏайраллина |
дийриг |
кипар-гӏайренахочо |
кипар-гӏайренахоша |
кипар-гӏайрено |
кипар-гӏайралло |
коьчалниг |
кипар-гӏайренахочуьнца |
кипар-гӏайренахошца |
кипар-гӏайренца |
кипар-гӏайраллица |
хотталург |
кипар-гӏайренахочух |
кипар-гӏайренахойх |
кипар-гӏайренах |
кипар-гӏайраллех |
меттигниг |
кипар-гӏайренахочуьнга |
кипар-гӏайренахошка |
кипар-гӏайрене, кипар-гӏайренга |
кипар-гӏайралле |
дустург |
кипар-гӏайренахочул |
кипар-гӏайренахойл |
кипар-гӏайренал |
кипар-гӏайраллел |